วิธีการหนึ่งที่ใช้ได้ผลดีในการพิจารณาว่าขั้นตอนการทำงานนั้น ๆ มีความปลอดภัยกับผู้ปฎิบัติงานหรือไม่ ก็คือการวิเคราะห์อันตรายจากงาน
การวิเคราะห์อันตรายจากงาน เป็นเทคนิคที่ง่าย แต่มีประสิทธิภาพ ซึ่งมุ่งเน้นที่การระบุ หรือหาอันตรายของงานก่อนที่จะเกิดขึ้น โดยเน้นที่ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ปฎิบัติงานกับงานที่ทำ เครื่องมือและอุปกรณ์ และสภาพแวดล้อมในการทำงาน โดยมีแนวความคิดว่า เมื่อเราทราบอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากงานที่ทำ เราก็จะสามารถขจัด หรือลดระดับอันตรายให้อยู่ในระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้
การวิเคราะห์อันตรายจากงานเป็นเรื่องที่ทำได้ง่าย มีประโยชน์อย่างมาก แม้ว่าจะต้องใช้เวลา โดยเราต้องทำการวิเคาระห์อันตรายของแต่ละงานอย่างระมัดระวัง และทำทุกขั้นตอนของแต่ละงาน นอกจากนี้เรายังต้องมองลึกลงไปถึงประสิทธิภาพการปฎิบัติงานที่ผ่านมาด้วย
.การจัดลำดับความสำคัญของการเลือกงานที่จะทำการวิเคราะห์ควรพิจารณาถึง
- งานที่มีอัตราการเกิดอุบัติเหตุ หรือความเจ็บป่วยสูงสุด
- ในกรณีที่ไม่มีสถิติการเกิดอุบัติเหตุที่ผ่านมา ก้ให้พิจารณางานที่มีโอกาสทำให้เกิดอุบัติที่รุนแรงหรือพิการ
- งานที่หากเกิดความผิดพลาดอันเนื่องจากตัวผู้ปฎิบัติงานแล้วอาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุ หรือการบาดเจ็บที่รุนแรง
- เป็นงานใหม่สำหรับผู้ปฎิบัติงาน หรืองานที่มีการเปลี่ยนแปลงขบวนการหรือขั้นตอนการปฎิบัติงาน
- งานที่มีความซับซ้อนซึ่งต้องมีการจัดทำคู่มือการปฎิบัติงาน)
ขั้นตอนในการวิเคราะห์หาอันตราย
1. การมีส่วนร่วมของผู้ปฎิบัติงาน การให้ผู้ปฎิบัติงาน มีส่วนร่วมในขบวนการวิเคราะห์อันตรายของงานเป็นเรื่องที่สำคัญมากเพราะพวกเขาจะมีความเข้าใจงานที่ปฎิบัติเป็นอย่างดี ซึ่งความรู้ดังกล่าวนี้เป็นสิ่งที่มีประโยชน์อย่างมากในการค้นหาอันตราย ช่วยลดปํญหาการสังเกตผิดพลาด และผู้ปฎิบัติงานมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหา
2. การทบทวนสถิติการเกิดอุบัติเหตุ ทบทวนการเกิดอุบัติเหตุและการเจ็บป่วย อุบัติเหตุที่ทำให้ทรัพย์สินสียหาย และอุบัติการณ์ที่เกือบเป็นอุบัติเหตุ ให้กับพนักงานได้ทราบ เพราะข้อมูลเหล่านี้จะเป็นตัวชี้วัดที่แสดงให้เห็นถึงความไม่เพียงพอของการควบคุมอันตรายที่มีอยู่ และต้องได้รับการพิจาณาเพิ่มเติม
3.ดำเนินการทบทวนเบื้องต้น ทบทวนถึงอันตรายที่มีอยู่ในปัจจุบันผู้ปฎิบัติงาน ระดมสมองเพื่อหาแนวทางในการขจัดหรือควบคุมอันตรายเหล่านี้ และเมื่อพบว่ามีอันตรายใดที่อาจทำอันตรายกับชีวิตและสุขภาพของพนักงาน ก็ต้องดำเนินการจัดการทันที
4. จัดลำดับความสำคัญ จัดทำรายการของงานที่มีความเป็นอันตรายอยู่ในระดับที่ยอมรับไม่ได้ โดยงานที่มีโอกาสเกิดขึ้นมากที่สุด และมีผลกระทบรุนแรงที่สุด ควรนำมาพิจารณาเป็นอันดับแรก
5. จัดทำขั้นตอนของงาน ในการวิเคราะห์หาอันตราย จะต้องแบ่งงานออกเป็นขั้นตอนย่อย ๆ สังเกตและบันทึกการปฎิบัติงานของผู้ปฎิบัติงานในแต่ละขั้นตอนโดยต้องมั่นใจว่าได้บันทึกข้อมูลมากพอที่จะอธิบายถึงการทำงานในแต่ละขั้นตอนได้โดยไม่ใส่รายละเอียดที่มากเกินไป ไม่ควรแบ่งขั้นตอนของงานให้แยกย่อยเกินไป หรือหยาบเกินไป ทำการทบทวนการทำงานแต่ละขั้นตอนกับผู้ปฎิบัติงานเพื่อให้มั่นใจว่าครอบคลุมทุกขั้นตอน และยังแสดงเป็นการแสดงให้เห็นว่าคุณทำการประเมินผลงานตัวเองไม่ใช่ผลการปฎิบัติงานของผู้ปฎิบัติงาน
6. การระบุอันตราย จัดทำรายการของอันตรายที่พบในขั้นตอนที่ 3 รวมถึงอันตรายที่พบเพิ่มเติมในขั้นตอนการสังเกตการทำงานของผู้ปฎิบัติงาน (ขั้นตอนที่ 5)
และนอกจากนี้
ต้องมั่นใจว่าผู้ปฎิบัติงานได้มีส่วนร่วมในการในทุกขั้นตอนของการวิเคราะห์หาอันตราย โดยการทบทวนขั้นตอนการปฎิบัติงาน และการเสนอแนะแนวทางในการควบคุมอันตราย
บางครั้งการถ่ายภาพ หรือวีดีโอในขณะที่ผู้ปฎิบัติงานกำลังปฎิบัติงาน จะเป็นอีกแนวทางหนึ่งที่มีประโยชน์อย่างมากในการวิเคราะห์หาอันตราย
“หนทางสู่การทำงานที่ปลอดภัยกว่า
ไม่ยากอย่างที่คิด ขอเพียงได้เริ่มต้น”
